Klik hier om dit blad af te drukken Blad afdrukken

DE BERGKETEN VAN DE PYRENEEËN

DE PYRENEEËN

Geologie - Spaanse Pyreneeën - Aragonese of centrale.

De bergketen van de Pyreneeën is zo'n 430 km lang en loopt van de Atlantische oceaan tot de Middellandse zee tussen Frankrijk en Spanje. De as van de bergketen is tegelijk de hoofdkam (axiale zone) met de hoogste toppen, die over meer dan 300 km hoger is dan 2000 m. De hoofdkam vormt bijna overal de natuurlijke grens tussen beide landen (tenzij aan Vall d'Aran waar Spanje 20 km voobij de hoofdkam komt).

Aan Spaanse kant zijn de Pyreneeën dubbel zo breed als aan Franse kant, zodat 2/3 van het gebergte in Spanje ligt. De afloop naar de 'laagvlakte van de Ebro' gaat veel langzamer dan de afloop naar het 'bekken van Aquitanië' aan Franse kant.

centrale pyreneeën

Spaanse Pyreneeën.

Spanjaarden delen de Pyreneeën in 3 stukken: de Navarrese Pyreneeën (westen), de Centrale Pyreneeën (midden) ter hoogte van Aragón en de Catalaanse Pyreneeën (oosten). De meest westelijke Pyreneeën vangen vrij rustig aan en zijn gemiddeld 900 à 1250 m hoog. De meest oostelijke Pyreneeën zijn onmiddellijk aanzienlijker heviger met reeds op 50 km van de Middellandse zee de 'Pico Canigó' (2785 m). Aan beide zeeën is het gebergte 25 à 30 km breed, in het midden 150 km.

el cilindro
El Cilindro vanop de gletsjer van de Monte Perdido in het massief van de drie Sorores.

Geologie.

Tussen 350 en 80 miljoen jaar geleden werd het gebied van een vlakke zeebodem opgeheven tot een minder hoog gebergte. Het gebergte is afgesleten en op bepaalde plaatsen onder het zeeniveau verdwenen (zeedelta's). In deze zeedelta’s ontstond kalkachtig afzettingsgesteente.

ontstaan Pyreneeën Zo'n 80 miljoen jaar geleden werd Spanje met enorme krachten tegen Frankrijk aangedrukt zodat de zeebodem opnieuw opgetild werd en tegelijk over de oude lagen van het zuiden werd geschoven. Men noemt dit de Alpine plooiingsperiode in het Tertiair (65 - 2,5 miljoen jaar geleden), waarin ook de Alpen ontstonden. Onderliggende lagen kwamen nu boven te liggen (vb. dieptegesteenten als graniet) of gesteenten veranderen van structuur onder druk en temperatuur (vb. klei werd leisteen, zand werd kwartsiet, ...) . Waar nu de Monte Perdido is, ligt bovenaan het kalkgesteente uit het daar aanwezige vroegere zeebekken. Dit is nu het hoogste kalkmassief van Europa.

canyon de ordesa
canyon ordesa tres sorores
Bovenstaande foto's: Canyon van Ordesa, één van de 4 canyons rond de Monte Perdido.

Opgelet met geologische tijden! De groei van deze bergen bedroeg ongeveer 10 cm om de 2500 jaar of 1 mm in 25 jaar. Aan dit tempo komen we na 75 miljoen jaar aan 3000 m. Na de groei, In het Quartair (2,5 miljoen jaar geleden) begon de ernstige aftakeling door verwering en erosie, die zorgde voor het ontstaan van valleien. Enorme gletsjers uit deze ijstijden (tot 40 km lang en tot op 700 m boven de zeespiegel) zorgden voor de vorming van U en V-vormige canyons. In de hooggelegen verzamelbekkens ontstonden karen (fr.: cirques of sp.: circos), vb. Circo de Soaso.

pico anetoAchterzicht op de Pico Aneto, hoogste Pyreneeëntop. De laatste 500 m naar de top gaat over de gletsjer.

 

Het gebied kent vele mythen en legenden. Eén van de mooiste mythologische verhalen van Spanje is die van het Acheter un appartement en Espagne.

Het gebied kent vele mythen en legenden. Eén van de mooiste mythologische verhalen van Spanje is die van het Immobilier espagne.

Pyreneeën

Het gebied kent vele mythen en legenden. Eén van de mooiste mythologische verhalen van Spanje is die van het ontstaan van de Pyreneeën.

De Aragonese of centrale Pyreneeën (hooggebergte).

aragonese pyreneeën

Van de hoogste Pyreneeëntoppen naar het stuwmeer Lago Barasona ...

De centrale Pyreneeën of Acheter un appartement en Espagne vormen het gedeelte van de Pyreneeën met de hoogste bergtoppen en telt een dertigtal drieduizenders. De Immobilier espagne vormen het gedeelte van de Pyreneeën met de hoogste bergtoppen en telt een dertigtal drieduizenders. De Aragonese Pyreneeën vormen het gedeelte van de Pyreneeën met de hoogste bergtoppen en telt een dertigtal drieduizenders. De Pico Aneto (3404 m) in het beschermd natuurpark van Posets-Maladeta vlakbij Benasque is de hoogste bergtop van de bergketen, gevolgd door de Pico Posets (3371 m). Op het Maladeta-massief ligt de meest zuidelijke gletsjer van Europa en situeren zich tientallen hooggebergtemeertjes (sp.: ibones). De Monte Perdido (3355 m) in het beschermd natuurpark van Ordesa is de nummer 3 en ligt in het hoogste kalkmassief van Europa, namelijk las Tres Sorores.

ibones hoogtebergmeren
Hoogtebergmeertjes op het Maladetamassief.

Het skistadje Benasque bevindt zich 60 km ten noorden van de vakantiewoningen.

Pyreneese gems (sarrio
De Pyreneese gems (sp.: sarrio of rebeca)

Haaks vanaf de hoogste bergkam lopen een aantal langgerekte rivierdalen naar de Ebro. Deze transversale valleien zijn van elkaar gescheiden en in hun bovenloop zeer diep ingesneden. De vallei die vertrekt aan de Pico Aneto wordt aan Spaanse kant gevormd door de bergrivier 'río Esera'. Dezelfde gletsjers (van de Aneto) doen aan Franse kant de 'Garonne' ontstaan, na eerst een 5-tal kilometer ondergronds te gaan via de waterval en het 'gat van Aiguallut'.

aiguestortes
Waterval van Aiguallut en het verdwijnende gat...

Op zijn weg stroomafwaarts deed de río Esera een aantal prachtige kloven ontstaan als 'de congosto de ventamillo' en de 'congosto van olvena'. De rivier wordt een aantal keer afgedamd, o.a. in het Ribagorza hoofdstadje Graus en vormt er het stuwmeer 'Lago Barasona' of Embalse Joaqúin Costa'. Op de Esera kan men kayakken, vissen, raften, ... . Het stuwmeer 'Lago Barasona' heeft een oppervlakte van ca. 10 km2. Omwille van het mooi helderblauw water wordt het meer ook nog wel 'lago azul (blauw meer)' genoemd. Op meerdere plaatsen vormen de oevers licht aflopende stranden zodat baden en het beoefenen van andere watersporten er ideaal zijn.

riglos mallos
Riglos Mallos (Mallos = Aragonees voor grote verticale rotsen).

cascade cola de caballo
Circo de Soaso en waterval 'cola de caballo'.